مروری بر تکامل نظریۀ بینایی در آثار دانشمندان دورۀ اسلامی

نویسندگان

یوسف بیگ باباپور

عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مراغه.

چکیده

تمدن اسلامی ـ ایرانی، نه تنها ارثیه یونان را از انهدام و فراموشی نجات داد و آن را اسلوب و نظم بخشید و به اروپا داد، بلکه پایه گذار بسیاری از علوم گردید که البته آن نیز مدیون ترجمه هایی بود که توسط دانشمندانی چون حنین بن اسحق و ابن ماسویه و دیگران انجام شد. یکی از شاخه های این علوم، فرایند بینایی است که افتخار بسط و توجیه علمی و سپس تکامل آن از آنِ دانشمندان دورۀ اسلامی، بالاخص ابن هیثم است. دانش بینایی و چشم پزشکی در میان رومیان و یونانیان چندان پیشرفته نبود. دانشمندان دورۀ اسلامی آن چه را که این دو ملت در این زمینه می دانستند، گرفتند و به صورتی محدود، ولی موفقیت آمیز تکمیل کردند. همچنین یکی دیگر از مباحث مطرح در آثار دورۀ اسلامی محوریت دوربینی و نزدیک بینی است که به زعم ایشان، عاملی به نام «روح باصره» توسط مجرای توخالی (عصب مجوّف) خلف چشم به دماغ (مغز) رسیده و از آنجا دوباره به چشم بازمی گشت. چهار عامل اصلی بود که سبب دوربینی و نزدیک بینی می شد: غلظت بیش از حدّ روح باصره، لطافت و صافی بیش از حدّ آن، کم شدن و سپس زیاد شدن آن... . در این مقاله سعی شده تا با نگاهی به پیدایش فرایند بینایی و طرح آن به صورت ابتدایی در آثار اطبای یونانی و سیر تکامل آن در آثار دورۀ اسلامی، به ارزش کار دانشمندانی چون ابن هیثم پرداخته شود. همچنین عامل بینایی در دوربینی و نزدیک بینی نیز از جمله مباحثی است که به طور علمی اوّل بار در آثار دورۀ اسلامی مطرح و دنبال شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

جغرافیای ریاضی در نخستین آثار نجومی دورۀ اسلامی

منظور از جغرافیای ریاضی بخشی از آثار نجومی است که موضوع آن تحدید و توصیف بخش آباد زمین، روش تقسیم آن براساس عرض جغرافیایی و چگونگی پدیداری آسمان در عرض‌های جغرافیایی مختلفِ آن است. این بخش در مجسطی در فصل پایانی مقالۀ اول و در مقالۀ دوم آمده است و مطالب آن در قالب محاسبات ریاضی و بر پایۀ هندسۀ کره، تدوین شده‌اند. در آثار نجومی دورۀ اسلامی، حسب تقسیم آنها به زیج‌ها و کتاب‌های هیئت، این بخش را ذیل...

متن کامل

نظریۀ بِه‌ْگزینی، نقش و آثار آن در سبک زندگی اسلامی

هدف: هدف نوشتار حاضر، تبیین نظریۀ به‌گزینی بر اساس آموزه‌های وحیانی و تأثیرات آن در سبک زندگی اسلامی به مثابۀ راهبردی اساسی در مسیر رشد و تعالی، بر مبنای توانایی‌های ذاتی انسان بود. روش: این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده و با اشاره به مفهوم‌شناسی واژگان دخیل در بحث، به مبادی و مبانی کلامی و قرآنی به‌گزینی پرداخته و سپس از آثار به‌گزینی و نقش آن در سبک زندگی اسلامی سخن به میان آورده است....

متن کامل

مروری بر سندرم بینایی رایانه

امروزه رایانه در خانه و محل کار مورد استفاده قرار می‌گیرد و اثراتی که بر روی سیستم بینایی می‌گذارد، روز به روز محسوس‌تر می‌گردد. مشکلات بینایی ناشی از رایانه به طور کلی با عنوان سندرم بینایی رایانه (CVS: Computer Vision Syndrome) شناخته می‌شوند. این مشکلات شامل خستگی چشم‌ها، التهاب، قرمزی، تاری دید، دوبینی و مهم‌ترین عارضه آن خشکی چشم می‌باشد. تمامی این مشکلات در درازمدت تاثیرات نامطلوبی رو...

متن کامل

بررسی انگیزش در مدیریت اسلامی از دیدگاه دانشمندان اسلامی

اگر انگیزش را آن عامل درونی بدانیم که همچون موتور محرکه ای انسان را وادار به حرکت و تلاش در جهت رسیدن به هدف یا اهدافی خاص می نماید، ایجاد این انگیزش در انسان موضوع بحث همه علمای مدیریت می باشد چرا که توجه به آن در افزایش کارایی و حل مسائل مدیریت نقش اساسی و مهم دارد. مقاله حاضر شکل جامع تر و کامل تر مقاله ای است که تحت عنوان «انگیزش در مدیریت اسلامی» قبلاً در شماره 33 مجله اقتصاد و مدیریت به چا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تاریخ پزشکی

جلد ۲، شماره ۳، صفحات ۳۷-۶۶

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023